Wet ‘verbetering toegang KMO’s’ trad op 1 januari 2024 in werking

De Wet van 22 december 2023 ‘tot wijziging van de regelgeving inzake overheidsopdrachten teneinde de toegang van KMO’s tot die opdrachten te bevorderen’ werd op 8 januari 2024 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en trad (voor het grootste gedeelte) op 1 januari 2024 in werking.

De wijzigingen betreffen drie luiken:

➞ De verplichting van de aanbestedende overheid om voorschotten te betalen aan de opdrachtnemer. De verplichting geldt in twee gevallen: 1/ bij toepassing van de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking en 2/ voor de andere plaatsingsprocedures, als de opdrachtnemer een KMO is (vanaf 1 januari 2024).

➞ De verplichting tot het toekennen van een biedvergoeding (vergoeding voor het indienen van een offerte) indien een ontwerp, enz. wordt gevraagd als deel van de offerte (dit geldt dus met name bij architectuuropdrachten) (vanaf 1 januari 2024).

➞ De verplichting om bij een niet-Europese openbare of niet openbare procedure de plaats in het klassement mee te delen na opening van de offertes (vanaf 1 juni 2024)

Voorschotten

Voorschotten worden algemeen verplicht in 2 hypothesen:

➞  Hypothese 1: wanneer er gebruik wordt gemaakt van de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking (OZVB) op grond van artikel 42, § 1, eerste lid, 1°, a) (< 143.000 euro), c) (geen geschikte offerte na een OP), OF 4°, a) (levering voor proefneming). Het voorschot bedraagt minimaal 15% met een maximum van 20%.

➞ Hypothese 2: Voor alle andere procedures dan de OZVB, als de opdrachtnemer een kmo blijkt te zijn. Het voorschot bedraagt minimaal 20% voor een micro/ 10% voor een kleine en 5% voor een middelgrote onderneming.

Indien deze hypothesen vervult zijn, bestaan er nog uitzondering, zoals:

➞ 5 uitzonderingen bepaald in artikel 12/1, lid 4 (huur, abonnement, verzekeringen, uitvoeringstermijn korter dan 2 maanden,…)

➞ De voorschot-verplichting geldt enkel voor  aanbesteders die gekwalificeerd worden als a) de Staat; of b) de Gewesten, de Gemeenschappen en de lokale overheidsinstanties OF: voor aanbesteders die hoofdzakelijk gefinancierd worden door EN van wie het  beheer aan het toezicht van de aanbesteders bedoeld onder a) of b) is onderworpen.

Dit laatste zijn dus cumulatieve voorwaarden. Volgens de staatssecretaris voldoen bvb. scholen van het vrij onderwijs (o.a. katholiek net) niet aan deze cumulatieve voorwaarden omdat ze niet onder toezicht staan. Deze scholen moeten dus GEEN voorschotten voorzien (Parl. St. Kamer 2023-24, nr. 2609/5, p. 10).

Als voorschotten niet verplicht zijn op grond van het voorgaande, heeft de aanbestedende overheid altijd de keuze om facultatief gebruik te maken van voorschotten.

Voorschotten bedragen steeds maximaal 20% (behoudens uitzonderlijke gevallen).

Nuttige info

Het Facilitair bedrijf publiceerde een geweldig heldere samenvatting van de – toch wel complexe – nieuwe regels. U vindt het nieuwsbericht hier.

U vindt de integrale wet hier.

U vindt het parlementair dossier hier.